"Αυτοεκτίμηση και Παιδιά"

Χτίστε την αυτοεκτίμηση στα παιδιά

14 Τρόποι

Οι 14 τρόποι αυτοεκτίμησης που περιέχονται στην συγκεριμένη επιστολή
αναρτώνται διότι μοιράστηκαν
στους γονείς που παραβρέθηκαν
κατά την διάρκεια της συζύτησης που έγινε στο σχολείο μας
από τον Σχολικό Σύμβουλο κ. Ράπτη.

Πηγή -www.mentoras.org

Αυτοεκτίμηση

Υπάρχει ένα παλιό ρητό που λέει: «Για να είσαι αποτελεσματικός γονιός, πρέπει πρώτα να δώσεις στο παιδί σου ρίζες για να μπορέσει ν' αναπτυχθεί και μετά φτερά για να πετάξει».

Oι γονείς δεν πρέπει να ενδιαφέρονται να γεμίσουν γνώσεις το μυαλό του παιδιού, αλλά να φροντίζουν τις ανάγκες του (άγγιγμα, προσοχή κ.λπ.)

Της δρ Βίκυς Σίμου, οικογενειακής θεραπεύτριας, στο Κέντρο Συναισθηματικής Έρευνας και Αυτοεκτίμησης, συνεργάτης Πανεπιστημίου Αιγαίου

Οι γονείς, παρόλο που δεν έχουν κακή πρόθεση, μπορεί να μην αναγνωρίσουν τα ισχνά συμπτώματα της μειωμένης αυτοεκτίμησης. Η ανάγκη ενός παιδιού να αποκρύψει τα αισθήματά του μπορεί ν' αντανακλά την επιθυμία του να κερδίσει ή να διατηρήσει την αποδοχή των γονιών του.

Οι γονείς μπορεί, επίσης, να διολισθήσουν σε μια κατάσταση άρνησης ότι το παιδί τους βιώνει εσωτερική σύγχυση και αισθήματα ακαταλληλότητας. Μπορεί να αντιδρούν έτσι γιατί ίσως υποψιάζονται ότι είναι υπεύθυνοι, κατά κάποιον τρόπο, για τη δυσαρμονία του παιδιού τους και αισθάνονται ενοχή. Άλλοι μπορεί να αισθάνονται απειλούμενοι απ' οποιαδήποτε περίσταση προκαλεί αυτοκριτική και αυτοαντιμετώπιση.

Βήματα για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης

Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι γονείς που φτιάχνουν ένα οικογενειακό περιβάλλον που στηρίζει το παιδί συναισθηματικά, μπορούν να μειώσουν σε μεγάλο βαθμό την πιθανότητα καταστροφής της αυτοαντίληψης του παιδιού τους.

Ο θετικός λόγος και η αίσθηση της ασφάλειας είναι δύο από τους βασικότερους παράγοντες που βοηθούν την καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης. Η χρήση βίας, ταπείνωσης ή γελοιοποίησης και η τιμωρία, αντί της επιβράβευσης της θετικής συμπεριφοράς του παιδιού, φιμώνουν τη φωνή του και διαστρεβλώνουν την αυτοεικόνα του. Σ' ένα σπίτι όπου επικρατούν το άγχος και το χάος, ο κάθε αναπτυσσόμενος άνθρωπος θα βρει εμπόδια στο μονοπάτι της φυσιολογικής του εξέλιξης.

Ο Nathaniel Branden, ψυχοθεραπευτής και «πατέρας» της αυτοεκτίμησης, τονίζει τη σημασία των παρακάτω συμπεριφορών για την ομαλή ανάπτυξη του δυναμικού των παιδιών μας.

• -Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς πολλά αγγίγματα κουβαλάνε μέσα τους βαθύ πόνο. Υποβόσκει η ερώτηση: «Γιατί δεν μ' αγάπησαν αρκετά, ώστε να θέλουν να μ' αγκαλιάσουν;» «Κι αν οι ίδιοι μου οι γονείς δεν θέλησαν να μ' αγκαλιάσουν, τότε γιατί κάποιος άλλος να θελήσει να το κάνει;»
• -Ένα παιδί που του φέρονται με αγάπη, τείνει να βιώνει τον εαυτό του ως αξιαγάπητο. Η αγάπη μεταβιβάζεται με πράξεις φροντίδας και τη χαρά που δείχνουμε για το γεγονός της ύπαρξης του παιδιού μας. Ένας αποτελεσματικός γονιός μπορεί να δείξει τον θυμό του, χωρίς ν' αποσύρει την αγάπη του. Μπορεί να διδάξει, χωρίς να καταφεύγει στην απόρριψη. Η αγάπη δεν βιώνεται ως πραγματική όταν το παιδί λαμβάνει μηνύματα του τύπου «Δεν είσαι αρκετά καλό».
• -Αν σ' ένα παιδί έχει επανειλημμένα ειπωθεί ότι δεν πρέπει να νιώθει έτσι όπως νιώθει (φόβο, θυμό, χαρά, συγκίνηση κ.λπ.), ενθαρρύνεται ν' αρνηθεί συναισθήματα για να ευχαριστήσει τους γονείς του.
• -Ο σεβασμός μεταβιβάζεται όταν απευθυνόμαστε σ' ένα παιδί με την ευγένεια που απευθυνόμαστε σ' έναν ενήλικα. «Προσέξτε τι λέτε στο παιδί σας. Μπορεί να συμφωνήσει μαζί σας». Προτού αποκαλέσετε ένα παιδί «βλάκα», αναλογιστείτε την ερώτηση: «Έτσι θέλω να βιώσει το παιδί μου τον εαυτό του;»
• -Ένα παιδί έχει τη φυσική επιθυμία να νιώθει ότι το βλέπουν, το ακούνε, το καταλαβαίνουν και ανταποκρίνονται σε αυτό με κατάλληλο κάθε φορά τρόπο. Αν δείξω τη χαρά μου και δείξεις ότι καταλαβαίνεις τη θέση μου, τότε νιώθω ορατός. Αν δείξω τη χαρά μου κι εσύ μου λες να μην γίνομαι ανόητος, τότε νιώθω αόρατος.
• -Αν στόχος ενός γονιού είναι να υποστηρίξει την ανεξαρτησία του παιδιού του, πρέπει να του προσφέρει επιλογές ανάλογες με το αναπτυξιακό του επίπεδο. Μια μητέρα μπορεί να μην θεωρεί σωστό να ρωτήσει την πεντάχρονη κόρη της αν θέλει να φορέσει πουλόβερ, μπορεί όμως να της πει ότι μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε δύο πουλόβερ.
• -Ο έπαινος πρέπει να είναι συγκεκριμένος και ανάλογος προς την πράξη. Γενικός και αφηρημένος έπαινος αφήνει το παιδί να αναρωτιέται για ποιο πράγμα επαινέθηκε. Αντί να πούμε σ' ένα παιδί που μας βοήθησε στην τακτοποίηση της βιβλιοθήκης: «Είσαι καλό παιδί σήμερα», λέμε: «Τα βιβλία είναι όλα στη θέση τους τώρα. Θα είναι εύκολο να βρούμε όλοι αυτό που θέλουμε. Ήταν δύσκολο, αλλά τα κατάφερες. Σ' ευχαριστώ».
• -Όσο για την κριτική, πρέπει να κατευθύνεται μόνο στη συμπεριφορά του παιδιού, ποτέ στο ίδιο το παιδί. Μπορούμε να πούμε: «Χτύπησες τον αδερφό σου. Είμαι θυμωμένος γι' αυτό», αντί για: «Είσαι το πιο κακομαθημένο παιδί που έχω γνωρίσει». Κανένας καλός σκοπός δεν εξυπηρετείται κάνοντας επίθεση στην αυτοεκτίμηση ενός παιδιού.
• -Οι προσδοκίες που τρέφουμε για τα παιδιά μας πρέπει να συμβαδίζουν με το επίπεδο της ανάπτυξής τους και των μοναδικών γνωρισμάτων τους. Το να κάνω λάθη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας της μάθησης. Λέγοντας στο παιδί μας ανυπόμονα: «Άσε με να το κάνω εγώ», σαμποτάρουμε την ελευθερία του να προσπαθήσει και να μάθει.
• -Αποτελεσματικός γονιός είναι αυτός που λέει αυτό που εννοεί και εννοεί αυτό που λέει, που πράττει αυτό που λέει, που δεν τιμωρεί σήμερα μια συμπεριφορά που αγνοήθηκε ή και επιβραβεύτηκε χθες, που έχει συναισθηματική ζωή σταθερή και προβλέψιμη, που εφαρμόζει αυτά που λέει, που παραδέχεται τα λάθη του και ζητάει συγνώμη, που ενισχύει αντί ν' αποθαρρύνει, που δίνει εξηγήσεις και όχι εντολές, που προτιμάει να τον εμπιστεύονται, παρά να τον φοβούνται.
• -Τα παιδιά δεν επιθυμούν απεριόριστη ελευθερία. Χρειάζονται όρια και αισθάνονται άγχος όταν αυτά δεν υπάρχουν. Έχουν ανάγκη να γνωρίζουν ότι κάποιος κρατάει το τιμόνι του αεροπλάνου και ότι ο γονιός κάθεται στη θέση του. Η Άσπα Αδαμοπούλου, δασκάλα, μητέρα και σύμβουλος αυτοεκτίμησης, λέει τα εξής:

«Είμαι μητέρα και δασκάλα. Βλέποντας τον σπουδαίο ρόλο της στην πορεία της υγιούς ανάπτυξης, ένιωσα την ανάγκη να μεταφέρω την αυτοεκτίμηση, που διδάσκομαι δίπλα στην κ. Βίκυ Σίμου, στους μαθητές μου. Ένα από τα δώρα μου είναι ότι καταφέρνω να την μεταφέρω στην κόρη μου και στον εαυτό μου. Διδάσκω αυτό που είμαι, αυτό που γίνομαι κι αυτό που θέλω να γίνω. Γιατί, πάνω απ' όλα, η αυτοεκτίμηση είναι ταξίδι ψυχής. Δεν υπάρχουν μυστικές συνταγές.